Outlook Energiesysteem 2050: de energietransitie in beeld
Minister Rob Jetten kreeg het rapport Outlook Energiesysteem 2050 overhandigd
De uitdaging: geen gebrek aan kennis, maar aan gemeenschappelijk toekomstbeeld
De energietransitie stokt niet omdat we te weinig weten. Integendeel: de kennis is er, de technologie is er, en de intenties ook. Wat ontbreekt, is een gedeeld toekomstbeeld dat richting geeft aan keuzes voor 2050. Beleidsmakers, bedrijven en kennisinstellingen werken hard aan rapporten, scenario’s en plannen – maar vaak langs elkaar heen, met uiteenlopende aannames en prioriteiten. Het resultaat: versnippering.
RVO, TNO en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat besloten daar iets aan te doen. Ze brachten tien experts uit het veld samen met één doel: overzicht creëren en toewerken naar een gedeeld perspectief dat houvast biedt, een Outlook Energiesysteem 2050. Flatland werd gevraagd om dit proces te begeleiden – om de kracht van verbeelding in te zetten voor versnelling.
Onze aanpak: via co-creatie naar een gedeeld verhaal
Tien experts, ieder met hun eigen achtergrond, taal en prioriteiten — van energie-experts tot bedrijfskundigen, van economen tot maatschappijwetenschappers. Allemaal met waardevolle kennis, maar ook met eigen beelden van wat nodig is richting 2050. In een serie co-creatiesessies tekenden we samen met hen aan de toekomst.
We startten met individuele gesprekken met elke expert. Ieder gesprek leverde een unieke visualisatie op, die hielp om inhoud te ordenen, rode draden te ontdekken en het gesprek te verdiepen. In verschillende fasen werkten we vervolgens van gefragmenteerde kennis naar gezamenlijke inzichten.
De kracht van visueel denken zit in het zichtbaar maken van aannames, verschillen én verbindingen. Juist door abstracte en complexe scenario’s zichtbaar te maken ontstaat ruimte, waarin verschillen en overeenkomsten direct bespreekbaar worden. De sessies hielpen om taal te vinden, discussies te voeren en keuzes te maken. Waar eerst losse rapporten en meningen naast elkaar bestonden, ontstond al tekenend een gedeeld verhaal.
Door de beelden te toetsen bij beleidsmakers en stakeholders, kregen we waardevolle input: sluit dit aan bij jullie praktijk? Kunnen jullie hiermee in gesprek? De uiteindelijke plaat bood ruimte. Abstract genoeg om verschillende perspectieven te kunnen omvatten, concreet genoeg om de discussie scherp te voeren. Zo ontstonden visualisaties die niet alleen informatief zijn, maar activerend: ze maken samenwerking mogelijk.
Zo ziet het eruit
Minister Rob Jetten kreeg het rapport Outlook Energiesysteem 2050 overhandigd
Het resultaat: één gedeeld toekomstbeeld als kompas
De visualisaties maakten de toekomst van het energiesysteem tastbaar en bespreekbaar. Ze boden houvast in een complex speelveld en vormden de basis voor verdere samenwerking. De tekeningen waren concreet genoeg om het gezamenlijke verhaal helder te maken, en abstract genoeg voor experts om vanuit hun eigen expertise mee aan de slag te gaan.
Inmiddels is de Outlook Energiesysteem 2050 verder uitgewerkt tot het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) en worden op dit moment verbonden met de energie visies en plannen (RES, CES en pMIEK) op regionaal en lokaal niveau.
Wat dit project bijzonder maakt, is de manier waarop experts uit verschillende domeinen – van beleid tot praktijk – ruimte kregen om hun inzichten te delen. Er werd écht geluisterd. Die betrokkenheid, en de bereidheid om samen te werken aan een groter geheel, laat zien hoe essentieel vakkennis is voor het vormgeven van beleid. Juist in publiek-private samenwerkingen zit de sleutel: daar komen systeemdenken en uitvoering samen.
Dit project onderstreept hoe belangrijk het is om met elkaar – over functies en belangen heen – te blijven bouwen aan maatschappelijke transities. Niet vanuit één waarheid, maar vanuit gedeeld begrip en gezamenlijke koers.
Ook de kracht van visueel denken
Wij denken graag met je mee! Neem contact op met Thomas.
Visual Strategist
